روزنامه همدلی
1396/11/02
کودکان کار در چنگال قدرتمند قانون جرم: آبنبات فروشی
همدلی|آذر لطفی - زمانه تلخی است برای کودکان کار، تلختر از لحظههایی که بر آنها میگذرد. سالهاست چشمها را بستهایم که نبینیم، گوش کر کرده که نشنویم، در این میان کودکان نانآور نه دیده میشوند نه دیوارهای بلند حاشا درخواستها و ضجههای کودکانه آنها را عبور میدهد.گوش دنیا سنگین است. نعره صاحبان پول و قدرت را میشنود، اما صدای نحیف نانآوران کوچک را نه.کودکان کار، کودکانی که در سن پایین بزرگ شدند، و سختی زندگی را به خوبی درک کردند. کودکانی که غم نان آنها را به خیابانها کشانده است. کودکانی که دیدن هر روزه آنها در مسیر چراغ قرمز چهارراهها در گوشهای از خیابان در سرما و گرمای طاقتفرسا برای اکثر ما به صحنه تکراری هرروزه تبدیل شده است.
سمفونی تراژدی کودکان کار در جایجای این کشور پهناور همچنان ادامه دارد. همان کودکانی که اغلب دنیای کوچک آنها به رگبار نامهری و نامهربانی طوفانی میشود. اما گاهی در میان این حجم از تراژدی کودکان کار، خبری منتشر میشود که بیش از پیش این فکر را در ذهن متبادر میکند که شاید امیدی به فردایی روشنتر برای این بزرگمردان کوچک نباشد، چون هوای دل آدمها این روزها، بس ناجوانمردانه سرد است.
عکسی که خبرساز شد
اخیراً انتشار عکسی در کانال شهرداری شهر بروجرد با عنوان «بازداشت کودکان آبنبات فروش در شهر بروجرد»، که تصویر چند کودک را در حالی که به مانند مجرمان سابقهدار به ردیف ایستاده و سرهایشان پایین است، نشان میدهد، خیلی زود با انتقادات گستردهای از سوی مردم، چهرههای سرشناس و حتی رسانهها مواجه شد.
روز جمعه هفته گذشته سازمان «ساماندهی مشاغل شهری و فرآوردههای کشاورزی شهر بروجرد» اقدام به بازداشت 5 کودک در سطح شهر کرده بود. هرچند که این کودکان 12 تا 15ساله پس از ساعاتی با دادن تعهد آزاد شدند، اما تصویر منتشر شده آنها در فضای مجازی که سرهای پایین و ظاهر شرمندهشان را نشان میداد، تبدیل به سوژهای داغ برای رسانهها شد. از سوی دیگر، انتشار این عکس با تیتر«بازداشت کودکان آبنبات فروش در شهر بروجرد» واکنشهای منفی فراوانی را در بر داشت.
کانال تلگرام روزنامه شرق، با انتشار تصویری، از آنچه بازداشت 5کودک کار در شهر بروجرد خوانده، انتقاد کرده است. همچنین خبرگزاری فارس با انتشار این تصویر در حساب توئیتری خود نوشت: «دستگیری چند کودک توسط شهرداری بروجرد و انتشار تصاویر آنان در کانال رسمی شهرداری!»
بی خبری مسئولان شهر بروجرد
بعد از موج انتقاد و واکنشهای منفی از سوی جامعه به دستگیری کودکان آبنبات فروش بروجردی، «علی کورانیفر» فرماندار بروجرد با اعلام بیاطلاعی از اتفاق پیش آمده توپ را به زمین سازمان شهرداری بروجرد انداخت. روابط عمومی شهرداری بروجرد نیز در جواب پیگیری رسانهها، از جمعآوری کودکان آبنبات فروش در این شهر اظهار بیاطلاعی کرد.
چنین بیخبریها از وقایع شهری، آن هم از سوی دو نهاد مهم شهری در حالی اتفاق میافتد که این روزها سرعت انتشار اخبار در فضای مجازی، بیش از حد تصور است و چنانچه، مسئولین از اتفاقات درون شهر و حوزه مسئولیت خود بیخبر باشند، خود موضوع قابل بحثی است که در حوصله این مقال نمیگنجد.
جمعآوری کودکانکار متولی پیدا کرد
بعد از کشوقوسها و پیگیریهای فراوان فعالان رسانهای در ارگانهای شهری بروجرد که با بنبست «نمیدانمها» مواجه شد. جمعآوری کودکان کار متولی پیدا کرد و مدیرعامل «سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآوردههای کشاورزی بروجرد» به آن واکنش نشان داد. وی درباره جمعآوری این کودکان به سایت جماران گفت: «این موضوع اصلا دستگیری نبوده است، این کودکان، متکدیانی هستند که از شهرهای اطراف(ملایر و نهاوند) و توسط باندهایی نامعلوم آورده میشوند. روز جمعه، ما این کودکان را به سازمان ساماندهی مشاغل شهری آوردیم و از آنها خواستیم تعهد دهند پس از آن، در سطح شهر ظاهر نشوند.»
وی خبر دستگیری کودکان کار را یک کلاغ وچهل کلاغ دانست و افزود:«این کودکان که روز جمعه جمعآوری و با اخذ تعهد از آنها آزاد شدند، مدتها بود که در سطح شهر ظاهر میشدند و مورد تذکر نیروهای این سازمان قرار میگرفتند. آنها از شهرهای اطراف به درون شهر میآیند و دارای باندی بزرگ هستند که از وضعیت مالی خوبی نیز برخوردارند.»
مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآوردههای کشاورزی بروجرد در ادامه تصریح کرد:«پس از آنکه موفق به جمعآوری این کودکان شدیم، از آنها تعهد گرفتیم و تلاش کردیم تا شمارهای از والدینشان پیدا کنیم، اما متاسفانه آنها از دادن هرگونه نشانی والدینشان امتناع کردند. ما پس از این تعهد، با سامانه 123تماس گرفتیم که متاسفانه هیچ کس پاسخگو نبود و تماسهای مکرر با این سامانه بینتیجه باقی ماند، در نتیجه این کودکان آزاد شدند.»
وی تاکید کرد: آنها تا قبل از این موضوع از ماموران ما فرار میکردند و ما قادر به جمعآوریشان نبودیم. پس از اینکه به سازمان آورده شدند با اخذ تعهد و تذکر آزاد شدند. با اینکه برخی از آنها مدعی بودند مشغول تحصیل هستند، اما به نظر میرسد که عدهای، این بچهها را برای تکدیگری اجیر میکنند به نحوی که شاید، والدین آنها نیز از وضعیتشان مطلع نباشند.»
جمعآوری کودکان کار بروجردی واکنش اعضای شورای شهر بروجرد را نیز به دنبال داشت. «رضا بهنودفر» (نایب رئیس شورای شهر بروجرد) نیز در گفتوگو با ایلنا، انتشار این تصاویر در کانال روابط عمومی شهرداری بروجرد را تقبیح و از برخورد قانونی با خاطیان خبر داده بود.
در همین رابطه «انجمن یاری کودکان درمعرض خطر» نیز اعلام کرد؛ شنبه (30دی) در تماس تلفنی، اعتراض خود را به دفتر شهرداری بروجرد ابلاغ کرده است. این انجمن از مسئولان شهرداری بروجرد خواسته است بابت ارتکاب این اقدام، از کودکانی که به دلیل فقر تحمیلی و بیتوجهی به زندگیشان به کار در خیابانها مشغولند، عذرخواهی کنند.
واکنش هنرمندان
از سوی دیگر، مهناز افشار «بازیگر سینما» که به عنوان سخنگوی پویش «بدسرپرست تنهاتر است» فعالیت میکند، در نامه سرگشادهای به «معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده» از برخورد با این کودکان انتقاد کرده است.
این بازیگر سینما در نامه خود به «معصومه ابتکار» با انتقاد از عملکرد نهادهای مسئول در برخورد مجرمانه با کودکان کار نوشته است:«حتما خبر دارید و حتما شنیدهاید، شاید هم آن تصویر موهن و سراسر اندوه را دیدهاید؛ شهرداری بروجرد در یک رفتار غیرانسانی، کودکان قربانی فقر و خشونت و آسیبدیده از کار در خیابان را دستگیر کرده و از آنها که به ردیف با سرهای پایین ایستادهاند، همچون مجرمان سابقهدار عکس گرفته و با افتخار در کانال رسمیاش منتشر کرده است، انگار نه انگار که فرد فرد ما به عنوان شهروندان جامعه به خاطر به وجود آمدن فاجعه کودکان کار و آسیبدیده مقصر و گناهکاریم. فاجعهتر آنکه بلافاصله بعد از انتشار این عکس و تقبیح آن از سوی رسانهها، نایبرئیس شورای شهر بروجرد، لابد برای حفظ آبرو مصاحبهای کرده و گفته که با خاطیان که روابط عمومی شهرداری بروجرد باشد برخورد خواهد شد، البته نه به خاطر دستگیری کودکان، که به دلیل انتشار تصاویر آنها!»
افشار در بخش دیگری از نامه خود با انتقاد از اتفاقهای چند ماه اخیر، آورده است: «یک روز در تهران به اسم ساماندهی کودکان کار و خیابان و به بهانه زیباسازی شهر، عملیات تعقیب و گریز علیه کودکان راه میاندازند، در مشهد بر تن همین کودکان یونیفرم رسمی بهزیستی را تن میکنند که مثلا کار کودک و خیابانگردیاش را قانونی کرده باشند و حالا هم که در بروجرد برایشان سنگ تمام گذاشتهاند! کی و کجا قرار است برای این کودکان و رنجهایشان کاری کنیم خدا میداند. ایکاش اگر برای حل مشکلاتشان قدم برنمیداریم، نمک بر زخم کاریشان نپاشیم.»
مهناز افشار در پایان نامه سرگشادهاش درخواستهای خود را مطرح کرده است:«عنوان یک شهروند، به عنوان یک مادر و به عنوان سخنگو و نماینده پویشی متشکل از بیش از ۴۵۰هنرمند از شما تقاضا دارم پیگیر حقوق پایمال شده کودکان بروجردی باشید. ما منتظر لبخند این کودکان هستیم.»
سایر اخبار این روزنامه
پیام رهبر انقلاب به مستندسازان جوان
نامه سعید تشکری (رماننویس و نمایشنامهنویس خراسانی) در پی خواندن نمایشنامه راشومون
کورس سرهنگزاده 59 سال پس از مرگ داریوش رفیعی از همنشینی با او می گوید؛
«همدلی» درخواست اعضای شورای شهر برای نامگذاری خیابانی در تهران به نام نخست وزیر دولت موقت را بررسی کرد
«همدلی» در گفت و گو با کارشناسان، آسیبهای تداوم روند افزایش قیمتها در چهارراه استانبول را بررسی کرد
کودکان کار در چنگال قدرتمند قانون جرم: آبنبات فروشی
ولیالله شجاعپوریان تاملاتی در باره اجرای یک حکم
نقد رای قطع دست سارق
پیام رهبر انقلاب به مستندسازان جوان